II. Mehmed veya Fatih Sultan Mehmed, (Osmanlı Türkçesi:محمد بن مراد خان, Meḥemmed b. Murād Ḫān) (30 Mart 1432– 3 Mayıs 1481) yedinci Osmanlı padişahı. Divan edebiyatında Avnî mahlasını kullanmıştır. Sultan II. Murad ve Hüma Hatun’un oğludur.
İstanbul'u fethetmesinden sonra Ebû ʾl-Feth (ابو الفتح, Fethin Babası) ve daha sonraki asırlarda Fâtih (فاتح) lakabıyla anılmıştır. İstanbul'un fethi, Orta Çağ’ın sonu Yeni Çağ'ın başlangıcı olmuştur. Bundan dolayı Fatih, "çağ açan hükümdar" olarak da tanınır. İstanbul'un fethinden sonra Kayser-i Rum (قیصر روم, Rumların İmparatoru) ünvanını da kullanmaya başlamıştır. İstanbul'un fethiyle 1000 yıllık Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu son bulmuştur. Fatih, çıkardığı yasalarla devleti önemli ölçüde yeniden biçimlendirmiştir.
Çocukluğu ve şehzadeliği
27 Receb 835 (30 Mart 1432) Pazar günü şafak vaktinde, devletin başkenti olan Edirne'de, II. Murat'ın dördüncu oğlu olarak dünyaya geldi. Annesi Hüma Hatun, tarihçi Babinger ve yazar Lord Kinross’a göre gayrimüslim bir köledir. Yine Babinger'e göre, ölümünden sonra Acem efsanelerindeki cennetkuşu hümadan esinlenilerek Hüma Hatun olarak adlandırılmıştır..
Mehmed iki yaşına kadar Edirne'de kaldıktan sonra 1434’te sütninesi ve küçük ağabeyi Alâeddin Ali ile birlikte 14 yaşındaki büyük ağabeyi Ahmed’in Rum sancakbeyi olduğu Amasya'ya gönderildi. Burada ağabeyi Ahmed'in erken yaşta ölmesi üzerine Mehmed altı yaşında Rum sancakbeyi oldu (İnalcık'a göre şüpheli). Diğer ağabeyi Alâeddin Ali ise Manisa'da Saruhan sancakbeyi oldu. İki yıl sonra babaları II. Murat'ın talimatıyla iki kardeş yer değiştirdiler ve Mehmed Saruhan sancakbeyi oldu.
Mehmed’in eğitimi için babası çeşitli hocalar görevlendirdi. Ancak zeki olduğu kadar hırçın bir çocuk olan Mehmed’in eğitilmesi kolay olmadı. Sonunda babası heybetli ve otoriter bir alim olan Molla Gürani’yi görevlendirdi. Anlatılana göre Murad, Gürani'ye bir değnek vermiş ve Mehmed itaatsizlik ederse kullanmasını söylemişti. Molla Gürani Mehmed’e, dersini dikkate almayan bir öğrencinin hocası tarafından dövülmesi ile ilgili edebi bir cümleyi inceletmiş, Mehmed durumun ciddiyetini kavrayarak eğitimine önem vermeye başlamıştır.
Birinci tahta çıkışı
II. Murat 1443 yazında Karaman beyi İbrahim'i Anadolu’da yenilgiye uğrattıktan sonra Ekim ayında Edirne'ye döndüğünde Hunyadi Yanoş, Macar Kralı Ladislas ve Sırp Despotu Yorgo Brankoviç önderliğinde bir Hristiyan ordusunun Tuna’nın güneyindeki Osmanlı topraklarını istila etmeye başladığı haberini aldı. Aynı dönemde Amasya’dan Şehzade Ali’nin öldüğü haberi geldi. İki ağabeyinin erken yaştaki ölümleri sonucu Mehmed tahtın vârisi oldu. Murat Hıristiyan ordusunun 25 Aralık’ta İzladi'de durdurulmasının ardından başlayan müzakereler sırasında Mehmed’i Manisa’dan Edirne’ye getirtti. 12 Haziran 1444’te Edirne’de Macarlarla antlaşma yaptıktan bir ay sonra oğlu Mehmed’i Edirne'de Sadrazam Çandarlı Halil Paşa denetiminde "kaymakam" olarak bırakarak Hamidili topraklarını işgal eden Karamanlıların üzerine yürümek üzere Anadolu’ya geçti ve Karamanlılar’la Yenişehir'de bir anlaşma yaptı.Yenişehir’den ayrıldıkran sonra Ağustos ayında Mihaliç’te yeniçeri ağası Hızır Ağa ve diğer beylere tahttan oğlundan yana resmen çekildiğini duyurdu ve ordusu Edirne’ye dönerken kendisi Bursa’da kaldı.
II. Murad'ın 1444 yazında doğuda ve batıda barışı sağladığını düşünerek tahttan çekilmesi Edirne’de bir otorite boşluğu yaratarak devleti buhrana sürükledi. Dış siyasette ihtiyatlı davranmayı tercih eden Sadrazam Çandarlı Halil Paşa ile Mehmed’in etrafında toplanmış olan Şahabeddin, Zağanos, Turahan paşalar arasında rekabet baş gösterdi. Bu rekabet 1444-1453 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde yaşanan başlıca politik gelişmelerin belirleyici etmenlerinden biri olmuştur. Ağustos başında Kral Ladislas’ın Osmanlılarla yapılan barışı geçersiz sayarak yeni bir Haçlı Seferine çıkacağını ilan etmesi başkent Edirne'de paniğe yol açtı ve halk şehri terk etmeye başladı. Konstantinopolis’te Rumların himayesinde olan ve Osmanlı tahtında hak iddia eden Orhan Çelebi de bu dönemde Çatalca yakınlarinda İnceğiz’e ve Dobruca’ya geçerek bir isyan girişiminde bulundu. Bu girişim Şahabeddin Paşa tarafından önlendi ve Orhan Çelebi Konstantinopolis’e kaçtı. Aynı dönemde başkentte kendini Hurufilik taraftarlarının elçisi olarak tanıtan bir İranlı halktan epey yandaş toplamıştı. Mehmed de İranlının öğretisine ilgi duymuş ve koruması altına almıştı. Ancak Müfti Fahreddin ve Sadrazam Halil Paşa’nın bu duruma tepki göstermesi üzerine Mehmed çok geçmeden desteğini çekmek zorunda kalmış ve sonunda başkentte bir Hurufi katliamı yaşanmıştı. Bu sırada şehirde çıkan yangında bedesten ile birlikte 7.000 ev kül olmuştu.
D
Eylül ayı sonlarında Kral Ladislas önderliğindeki Hıristiyan ordusu Tuna’yı aşarak Edirne’ye doğru yürürken bir Venedik filosu da Çanakkale Boğazı’nı kapattı.
Sadrazam Halil Paşa’nın çağrısıyla II. Murat Anadolu Hisarı’nın bulunduğu noktadan Rumeli’ye geçerek Edirne'ye geldi ve 10 Kasım 1444’te hıristiyan ordusunu Varna’da ağır bir yenilgiye uğrattı. Varna Savaşı sırasında ve sonrasında Mehmed tahttan çekilmemişse de fiilen padişah II. Murad’tı. Zağanos ve Şahabeddin paşalar genç padişahın otoritesini güçlendirmek için Mehmed’i Varna Savaşı’na götürmek istemişler ama Sadrazam Halil Paşa buna mani olmuş ve onlara karşı II. Murad’a gerçek padişah muamelesi yapmıştı. Ancak II. Murad savaştan sonra oğlunun konumunu Konstantinopolis’teki Orhan Çelebi’ye karşı zayıflatmamak için fiilî durumu hakiki bir cülus haline getirmeden Manisa’ya çekildi.
Murat 1446’nın Mayıs ayında Sadrazam Halil Paşa’nın çağrısıyla bir kere daha Edirne’ye tahtına döndü. Bunun sebebi Mehmed’in Konstantinopolis’e saldırma planları yapıyor olmasıydı. Halil Paşa kendi gücünü zayıflatacağı düşüncesiyle bu saldırıya karşı gelirken Mehmed’in yandaşı olan Zağanos ve Şahabeddin bu planı destekliyordu. Sonunda Halil Paşa bir yeniçeri isyanı düzenleyerek Mehmed ve yandaşlarını iktidardan uzaklaştırdı. Murat’ın yeniden tahta geçmesi üzerine Mehmed Manisa’ya çekildi, Zağanos Paşa da Balıkesir’e sürgüne gönderildi.
İkinci tahta çıkışı
II. Murat 1451’in 3 Şubat günü öldü. Mehmed babasının ölüm haberini Sadrazam Halil Paşa’nın özel ulakla Manisa’ya gönderdiği mektupla aldı. Anlatılana göre "Beni seven ardımdan gelsin!" diyerek atına atlayıp, kuzeye doğru yola çıkmıştı. Mehmed 19 Şubat 1451’de Edirne’de ikinci kez tahta çıktı. Çandarlı Halil Paşa’yı sadrazamlık makamında tuttu, İshak Paşa’yı da Anadolu Beylerbeyi olarak atadı ve babasının cenazesine eşlik etmek üzere Bursa’ya gönderdi. Daha sonra babasının İsfendiyaroğulları beyinin kızından olan sekiz aylık oğlu Küçük Ahmed’i boğdurttu. Bu şekilde kardeş katli yasası da uygulamaya konmuş oldu. Ahmet Çelebi'nin cenazesi de babası Murat'ınkiyle birlikte Bursa'ya gönderildi.
Mehmed her ne kadar Çandarlı Halil Paşa’yı görevinde bıraktıysa da artık gerçek iktidar kendisiyle birlikte lalaları Şahabeddin Paşa ve Zağanos paşaların başını çektiği savaşçı kesimin eline geçmişti. Mehmed’in amacı Tuna’nın güneyindeki Balkan toprakları ile Fırat'ın batısındaki Anadolu topraklarını alarak büyük dedesi Yıldırım Bayezid’in oluşturmaya çalıştığı merkeziyetçi imparatorluğu kurmaktı. Ancak Bayezid'in aksine bunu yapmak için önce Konstantinopolis’i alması gerektiğini düşünüyordu. Öte yandan gerek batıda ve gerekse de Doğu Roma'da yeni padişah genç yaşı ve tecrübesizliği dolayısıyla ilk başta önemli bir tehdit olarak algılanmamıştı. Bu görüş Mehmed’in 1451’de Venedik, Ceneviz Cumhuriyeti, Macaristan ve Sırp Despotluğu ile babasının yapmış olduğu anlaşmaları yenilemesiyle pekişmişti.Mehmed Doğu Roma’ya da babası dönemindeki dostane ilişkileri devam ettireceğini ve Süleyman Çelebi’nin Konstantinopolis'teki oğlu Orhan için yıllık 300 bin akçe ayırdığını bildirmişti.
Mehmed’in yetersiz bir hükümdar olduğunu düşünen yalnızca hıristiyanlar değildi. Tahta geçmesinin ardından Karamanlılar yerel beylikleri yeniden diriltmek üzere ayaklandılar ve Seydişehir ile Akşehir’i ele geçirdiler. Bunun üzerine 1451’in yazında Mehmed Anadolu'ya geçti ve kısa sürede bu isyanı bastırdı. Bu sırada Mehmed’in Anadolu’da bulunmasını fırsat bilen Doğu Roma İmparatoru Konstantinos ulakları vasıtasıyla Süleyman Çelebi’nin torunu Şehzade Orhan’ın ödeneğinin yapılmadığını, ödeneğin ikiye katlanmaması halinde Orhan’ın Osmanlı tahtında hak iddia etmesine izin vereceği tehdidinde bulundu. Mehmed sorunu çözeceğini söyleyerek elçileri gönderdi ancak Edirne'ye döndükten sonra Orhan için ayrılmış olan gelirlere el koydu ve Konstantinopolis’in ablukaya alınmasını emretti.
İstanbul’un fethi
Mehmed kuşatma hazırlıklarına 1451 sonlarında başladı. Boğaz’ın Anadolu yakasında büyük dedesi Bayezid’in yaptırmış olduğu Anadolu Hisarı'nın karşısına o dönemde Boğazkesen adı verilen Rumeli Hisarı’nın inşa emrini verdi. İmparator Konstantinos Mehmed’e hisarın yapımı için kendisinden izin alması gerektiğini bildirmek için elçiler gönderdi ancak Mehmed elçileri kabul etmedi. İmparator en son 1452’nin Haziran ayında barış görüşmeleri için bir kere daha elçilerini gönderdi ancak Mehmed elçileri reddetti. Bu savaş ilanı anlamına geliyordu. Hisar 1452’nin Ağustos ayında tamamlandı. Böylece boğazın kontrolü Osmanlıların eline geçmiş oldu. Boğazdan geçecek gemiler bundan böyle geçiş parası ödemek zorundaydı. Aksi takdirde gemiler top atışıyla batırılacaktı. 1452 sonlarında ödeme yapmayı reddeden bir Venedik gemisi batırılmış, kaptanı ve tayfası tutuklanmıştı. Söz konusu toplar Erdelli Urban adında bir top dökümcüsü tarafından yapılmıştı. Mehmed kendisinden Konstantinopolis’in surlarını yıkabilecek güçte bir top yapıp yapamayacağını sormuş Urban da "Ne Konstantinopolis, ne de Babil’in surlarının karşı koyabileceği bir top yapabileceğini" söylemişti.
Öte yandan bu gelişmeler karşısında İmparator Konstantinos Papa ve İtalyan şehirlerinden umutsuzca yardım talebinde bulundu ama bunlar sonuçsuz kaldı. Yalnızca Cenova 1452’nin Kasım ayında yardım göndermeye karar verdi ve Giovanni Giustiniani komutasında 700 asker taşıyan Ceneviz kadırgaları 26 Ocak 1453’te Konstantinopolis’e vardı. İmparator Konstantinos, Giovanni Giustiniani’yi kara kuvvetlerinin başkumadan yaptı. Kostantinopolis’teki asker sayısı 8.000 civarındaydı, limanda 26 savaş gemisi bulunuyordu. Daha evvel 700 İtalyanı taşıyan yedi Girit ve Venedik gemisi Şubat ayında şehirden kaçmıştı. Osmanlı ordusundaki asker sayısı ise en az 50.000 idi. Ayrıca Mehmed yalnızca karadan kuşatmanın yeterli olmayacağını düşünerek bir donanma hazırlatmıştı. Bu donanma bahar aylarında boğazın Marmara girişine vardı.
Osmanlı ordusu 23 Mart’ta Edirne’den hareket etti ve 2 Nisan’da Konstantinopolis’e vardı. Aynı gün Haliç’in girişi zincirle kapatıldı. Karargâhını Romanus kapısının karşısına Maltepe’ye kuran Mehmed son kez teslim çağrısında bulundu ama imparator reddetti.
6 Nisan sabahı ilk saldırı başladı. Kuşatma, aralıklı çatışmalarla 53 gün sürdü. İmparator Konstantinos, Giustinani ile birlikte Romanus kapısını savunuyordu. Şehzade Orhan da Marmara kıyısındaki kıtalardan birini yönetiyordu. 20 Nisan günü Papa’nın gönderdiği üç Ceneviz gemisi ve Sicilya’dan gelen bir Rum yük gemisi şehrin açıklarında belirdi. Marmara denizinde yapılan savaşın sonunda akşam saatlerinde dört gemi Haliç’e girmeyi başardı. Donanmasını bir şekilde Haliç’e indirmesi gerektiğini anlayan Mehmed gemilerini karadan geçirmeye karar verdi. Bugünkü Dolmabahçe’den Kasımpaşa’ya uzanan güzergaha kalaslar döşendi ve 70 kadar gemi silindirler üstünde 22 Nisan sabahında Haliç’e indirildi. Böylece Haliç’in kontrolü Osmanlıların eline geçti. Öte yandan kuşatmanın yedinci haftasında Osmanlılar hâlâ kesin bir sonuç alamamıştı. Bu noktada Halil Paşa son bir kez Mehmed’i teslim çağrısı yapmaya ikna etti ancak imparator teklifi yine reddetti. Bunun üzerine Mehmed 24 Mayıs’ta ayın 29’unda karadan ve denizden büyük bir saldırı yapacağını duyurdu.
Son saldırı hazırlıklarını Zağanos Paşa düzenledi. Osmanlı ordusu 29 Mayıs’ın ilk saatlerinde taaruza başladı. Osmanlılar son taaruzu üç dalga halinde gerçekleştirdiler. İlk iki saat boyunca başıbozuklar surlara saldırdılar, ardından Anadolu birlikleri onların yerini aldı. Son olarak öldürücü darbeyi vurmak üzere yeniçeriler devreye girdi. Bu sırada yaralanan Giustiniani'nin savaş alanından ayrılması şehri savunanların arasında büyük moral bozukluğuna neden oldu. Nihayet sabah saatlerinde Osmanlı askerleri "Kerkoporta" adlı kapıdan içeri girmeyi başardılar ve kapının üzerindeki burca Osmanlı sancağını diktiler. Mehmed fethin ilk günü öğleden sonra şehre girdi. Ayasofya’ya giderek namaz kıldı ve min-baʿd (bundan sonra) tahtım İstanbul'dur diye buyurdu.
Şehir zorla alınmıştı bu yüzden dinî hukuka göre yağmalanabilirdi. Yağma üç gün sürdü. İmparator Konstantinos'un akıbeti meçhuldür. Kimi kaynaklar cesedinin bulunamadığını söylerken, Babinger gibi bazı tarihçiler imparatorun cesedinin mor ayakkabılarından teşhis edildiğini yazar. Şehzade Orhan ise keşiş kılığında şehri terketmeye çalışırken yakalanıp idam edildi.
Fatih şehrin ticaret merkezi olan Galata’dan kaçmış olan Rumların ve Cenevizlilerin dönmesini sağladı. Rum Patrikhanesi’nin yeniden açılmasına izin verdi; ayrıca bir Yahudi hahambaşlığı ile bir Ermeni Patrikhanesi kurdurdu. II. Mehmed İstanbul’u, farklı dinlerden insanların bir arada yaşadığı, ticaret ve kültür merkezi olan bir başkent yapmayı amaçladı.
Eğitim ve kültür
Fatih Sultan Mehmed'in tarihteki en önemli yanlarından birisi de eğitime verdiği önem olmuştur. Üniversite anlamında Osmanlı tarihinde ve dünya tarihinde bilinen en eski eğitim kurumlarından olan Sahn-ı Seman’ı kurmuştur. Sahn-i Seman İstanbul’un ilk Türk yükseköğretim kurumudur. Sahn-ı Seman medreseleri Fatih Külliyesi içindeki en yüksek düzeyli medreseler idiler. Sahn-ı Semân’ın eğitim müfredatının hazırlayıcılarından biri çağın önemli bilim adamı Ali Kuşçu’dur. Medreselerde Ali Kuşçu tarafından düzenlenen bir okutma planının olduğu, hattâ bunun “Kânûnnâme” şeklinde yapıldığı bilinmekle birlikte, bugüne kadar incelemesi yapılan Osmanlı arşiv belgeleri arasında ele geçirilememiştir. Bu kanunnamenin aslının 1918 yılında külliyede çıkan yangınla yok olması da olasıdır. Sahn-ı Semân, Kanuni tarafından açılan Süleymaniye Medresleri zamanına kadar nakli ve akli bilimlerde öğrenci yetiştirmekteydi. Kanuni devrinde bu medreseler şer’î ilimler ihtisası yapılan medreseler olmuşlar, Süleymaniye Medreseleri de aklî ilimlerin ihtisas yeri olmuştur.
Ali Kuşçu, Fatih tarafından astronomi eğitimi için Semerkant'a gönderilmiş ve daha sonra 1570’te Takiyuddin tarafından Tophane’de kurulacak gözlemevinin ilk çalışmalarını yapmıştır.
Ölümü
Fatih 1481’de, Anadolu’ya doğru yeni bir sefere çıktı. Ama daha yolun başında hastalandı ve 3 Mayıs 1481’de Maltepe’deki ordugâhında öldü. Gut hastalığından öldüğü sanılmakla birlikte, zehirlendiği de söylenir. Ölümünden sonra oğlu Bayezid tahta çıktı. Fatih Camii’ndeki türbesinde yatmaktadır. Seferi nereye düzenlediği tam olarak bilinmemektedir. Zira Fatih bu bilgiyi seferin güvenliği açısından çok gizli tutuyor ve kimseye söylemiyordu. Ancak tarihçiler seferin Mısır’a ya da Roma’ya (Papalık) olacağı yönünde tahminler yürütmektedir. Ama başka kitaplar ve tarihçiler ise farklı yerlere fetih düzenleyeceği görüşündeydi. Birlikleri Üsküdar’da topladığı ve hazırlıkları başlattığı için seferin İtalya’ya olma olasılığı günümüz tarihçileri tarafından makul bulunmamaktadır. Fatih Sultan Mehmet öldükten sonra Papa, 2-3 gün boyunca tüm kiliselerin çanlarını çaldırmıştır.
Eşleri
Emine Gül-Bahar Hatûn - Akkoyunlular’a gelin giden Gevherhan Sultan’ın annesidir. (II. Bâyezid’in üvey annesi ve Valide Hâtun)
Helene Hatûn - Mora Despotu olan Demetrus’un kızıdır.
Alexias Hatûn - Bizans prenseslerindendir.
Gülşah Hatûn - Karamanoğulları Beyliği’nden İbrahim Bey’in kızıdır.
Sitt-î Mükrime Hatûn - Dulkadiroğlu Süleyman Bey’in kızı ve II. Bâyezid’in öz annesidir.
Çiçek Hatûn - Türkmen Beyi kızı, Cem Sultan’ın annesidir.
Anna Hatûn - Trabzon İmparatoru’nun kızıdır. Evlilikleri kısa sürmüştür.
Helene Hatûn - Mora Despotu olan Demetrus’un kızıdır.
Alexias Hatûn - Bizans prenseslerindendir.
Gülşah Hatûn - Karamanoğulları Beyliği’nden İbrahim Bey’in kızıdır.
Sitt-î Mükrime Hatûn - Dulkadiroğlu Süleyman Bey’in kızı ve II. Bâyezid’in öz annesidir.
Çiçek Hatûn - Türkmen Beyi kızı, Cem Sultan’ın annesidir.
Anna Hatûn - Trabzon İmparatoru’nun kızıdır. Evlilikleri kısa sürmüştür.
Erkek çocukları
Şehzade Mustafa
II. Bayezid
Kız çocukları
Gevher Sultan. Akkoyunlu Uzun Hasan’ın oğlu Uğurlu Mehmed Mirza ile evli.
İslam Peygamberi Muhammed, İstanbul’un fethi mevzuunda, İstanbul mutlaka fetholunacaktır. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden asker ne güzel askerdir demiştir. Fatih bu mevkiye ulaşabilmek için çok çaba sarfetmiştir. Bir sözünde Ya ben İstanbul'u alırım, ya İstanbul beni demiştir.
Cem Sultan
II. Bayezid
Kız çocukları
Gevher Sultan. Akkoyunlu Uzun Hasan’ın oğlu Uğurlu Mehmed Mirza ile evli.
İslam Peygamberi Muhammed, İstanbul’un fethi mevzuunda, İstanbul mutlaka fetholunacaktır. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden asker ne güzel askerdir demiştir. Fatih bu mevkiye ulaşabilmek için çok çaba sarfetmiştir. Bir sözünde Ya ben İstanbul'u alırım, ya İstanbul beni demiştir.
Cem Sultan
Sözleri
Sırrıma Sakalımın Bir Tek Telinin Vakıf Olduğunu Bilsem, Sakalımı Kökünden Keserim.
Benim Kudretimin Ulaştığı Yere Onların Hayalleri Bile Ulaşamaz.
Biz Toprakları Değil Gönülleri Feth Etmeye Gidiyoruz.
Yerinde Söz Söylemesini Bilen, Özür Dilemek Zorunda Kalmaz.
Bir Gece Ansızın Gelir Krallığınızı Imparatorluğuma Katarım.
Ey Konstantiniye! Ya Sen Beni Alırsın, Ya Ben Seni Alırım.
İmkanın Sınırını Görmek Için Imkansızı Denemek Lazım.
Allah Bu Milleti Elli Yıldan Fazla Rahata Koymasın, Alıştırmasın.
Düşmandan Yüz Çevirmek Korkaklıktır. Benim Ikbalim Yücedir. Talihsizlik Ise Düşmanın Nasibidir.
Düşmanı Tanımak, Tehlikeyi Bertaraf Etmek Demektir.
İstanbul'u Niçin Fethettiklerini Sorduklarında Önce O Benim Gönlümü Fethettiği Için
Hekimler Niçin Bana Kıydınız. Son Sözleri.
Ormanlarımdan Bir Dal Kesenin Başını Keserim!
Baykuştan Pervâmız Yok, Biz Şahinler Sürüsüyüz.
Eğer Kanım Ile Yükselecekse Hz.Muhammed'in Dini; Durmayın Kılıçlar Doğrayın Beni.
Evet, Padişah Benim. Ancak Siz Yine De Çiçekleri Ona Veriniz. Çünkü Kendisi Benim Hocamdır.
Şeyhim Akşemseddin Hazretleri İle Beraber Yaptığım Zikrin Lezzetine Dünyaları Bile Değişmem. Eğer Şeyhim İzin Verseydi Zikir Yolunu Tercih Eder, Saltanatı Terk Ederdim.
Eğer Padişah Siz Iseniz, Devletimizin Bu Zor Gününde Ordumuzun Başında Olmamanız Törelerimize Uymaz. Yok, Eğer Padişah Ben Isem, Işte Size Emrediyorum, Geliniz Ve Derhal Ordularımın Başına Geçiniz.
Allah Beni Bu Şehrin Halkının Müttefiki Olarak Bu Zamana Kadar Sakladı. Biz Bu Şehrin Düşmanlarına Galip Geldik Ve Onların Vatanlarını Aldık. Burayı Makedonyalılar Taselyalılar Ve Moralılar Almışlardı. Biz Bunların Bizlere Karşı Kötü Davranışlarının Intikamını Yıllar Geçmesine Rağmen Torunlarından Aldık.
Ben Ki İstanbul Fatihi Abd-I Aciz Fatih Sultan Mehmed, Bizatihi Alın Terimle Kazanmış Olduğum Akçelerimle Satın Aldığım İstanbul’un Taşlık Mevkiinde Kain Ma’lümu’l-Hudud Olan 136 Bab Dükkanımı Aşağıdaki Şartlar Muvacehesinde Vakf-I Sahih Eylerim. Şöyle Ki.
Bu Gayr-I Menkulatımdan Elde Olunacak Nemalarla İstanbul’un Her Sokağına Ikişer Kişi Tayin Eyledim.
Bunlar Ki, Ellerinde Bir Kap Içerisinde Kireç Tozu Ve Kömür Külü Olduğu Halde Günün Belirli Saatlerinde Bu Sokakları Gezeler. Bu Sokaklara Tükürenlerin Tükrükleri Üzerine Bu Tozu Dökeler Ki Yevmiye Yirmişer Akçe Alsınlar; Maazallah Herhangi Bir Gıda Maddesi Buhranı Da Vaki Olabilir. Böyle Bir Hal Karşısında Bırakmış Olduğum 100 Silah Ehl-I Erbaba Verile. Bunlar Ki Hayvanat-I Vahşiyyenin Yumurtada Veya Yavruda Olmadığı Sıralarda Balkanlara Çıkıp Avlanalar Ki Zinhar Hastalarımızı Gıdasız Bırakmayalar.
İşte Bu Benim Ayasofya Vakfiyem, Dolayısıyla Kim Bu Ayasofya’yı Camiye Dönüştüren Vakfiyemi Değiştirirse, Bir Maddesini Tebdil Ederse Onu Iptal Veya Tedile Koşarsa, Fasit Veya Fasık Bir Teville Veya Herhangi Bir Dalavereyle Ayasofya Camisi’nin Vakıf Hükmünü Yürürlükten Kaldırmaya Kastederlerse, Aslını Değiştirir, Füruuna Itiraz Eder Ve Bunları Yapanlara Yol Gösterirlerse Ve Hatta Yardım Ederlerse Ve Kanunsuz Olarak Onda Tasarruf Yapmaya Kalkarlar, Camilikten Çıkarırlar Ve Sahte Evrak Düzenleyerek, Mütevellilik Hakkı Gibi Şeyler Ister Yahut Onu Kendi Batıl Defterlerine Kaydederler Veya Yalandan Kendi Hesaplarına Geçirirlerse Ifade Ediyorum Ki Huzurunuzda, En Büyük Haram Işlemiş Ve Günahları Kazanmış Olurlar. Bu Sebeple, Bu Vakfiyeyi Kim Değiştirirse, Allah’ın, Peygamber’in, Meleklerin, Bütün Yöneticilerin Ve Dahi Bütün Müslümanların Ebediyen Laneti Onun Ve Onların Üzerine Olsun, Azapları Hafiflemesin Onların, Haşr Gününde Yüzlerine Bakılmasın. Kim Bunları Işittikten Sonra Hala Bu Değiştirme Işine Devam Ederse, Günahı Onu Değiştirene Ait Olacaktır. Allah’ın Azabı Onlaradır. Allah Işitendir, Bilendir
Benim Kudretimin Ulaştığı Yere Onların Hayalleri Bile Ulaşamaz.
Biz Toprakları Değil Gönülleri Feth Etmeye Gidiyoruz.
Yerinde Söz Söylemesini Bilen, Özür Dilemek Zorunda Kalmaz.
Bir Gece Ansızın Gelir Krallığınızı Imparatorluğuma Katarım.
Ey Konstantiniye! Ya Sen Beni Alırsın, Ya Ben Seni Alırım.
İmkanın Sınırını Görmek Için Imkansızı Denemek Lazım.
Allah Bu Milleti Elli Yıldan Fazla Rahata Koymasın, Alıştırmasın.
Düşmandan Yüz Çevirmek Korkaklıktır. Benim Ikbalim Yücedir. Talihsizlik Ise Düşmanın Nasibidir.
Düşmanı Tanımak, Tehlikeyi Bertaraf Etmek Demektir.
İstanbul'u Niçin Fethettiklerini Sorduklarında Önce O Benim Gönlümü Fethettiği Için
Hekimler Niçin Bana Kıydınız. Son Sözleri.
Ormanlarımdan Bir Dal Kesenin Başını Keserim!
Baykuştan Pervâmız Yok, Biz Şahinler Sürüsüyüz.
Eğer Kanım Ile Yükselecekse Hz.Muhammed'in Dini; Durmayın Kılıçlar Doğrayın Beni.
Evet, Padişah Benim. Ancak Siz Yine De Çiçekleri Ona Veriniz. Çünkü Kendisi Benim Hocamdır.
Şeyhim Akşemseddin Hazretleri İle Beraber Yaptığım Zikrin Lezzetine Dünyaları Bile Değişmem. Eğer Şeyhim İzin Verseydi Zikir Yolunu Tercih Eder, Saltanatı Terk Ederdim.
Eğer Padişah Siz Iseniz, Devletimizin Bu Zor Gününde Ordumuzun Başında Olmamanız Törelerimize Uymaz. Yok, Eğer Padişah Ben Isem, Işte Size Emrediyorum, Geliniz Ve Derhal Ordularımın Başına Geçiniz.
Allah Beni Bu Şehrin Halkının Müttefiki Olarak Bu Zamana Kadar Sakladı. Biz Bu Şehrin Düşmanlarına Galip Geldik Ve Onların Vatanlarını Aldık. Burayı Makedonyalılar Taselyalılar Ve Moralılar Almışlardı. Biz Bunların Bizlere Karşı Kötü Davranışlarının Intikamını Yıllar Geçmesine Rağmen Torunlarından Aldık.
Ben Ki İstanbul Fatihi Abd-I Aciz Fatih Sultan Mehmed, Bizatihi Alın Terimle Kazanmış Olduğum Akçelerimle Satın Aldığım İstanbul’un Taşlık Mevkiinde Kain Ma’lümu’l-Hudud Olan 136 Bab Dükkanımı Aşağıdaki Şartlar Muvacehesinde Vakf-I Sahih Eylerim. Şöyle Ki.
Bu Gayr-I Menkulatımdan Elde Olunacak Nemalarla İstanbul’un Her Sokağına Ikişer Kişi Tayin Eyledim.
Bunlar Ki, Ellerinde Bir Kap Içerisinde Kireç Tozu Ve Kömür Külü Olduğu Halde Günün Belirli Saatlerinde Bu Sokakları Gezeler. Bu Sokaklara Tükürenlerin Tükrükleri Üzerine Bu Tozu Dökeler Ki Yevmiye Yirmişer Akçe Alsınlar; Maazallah Herhangi Bir Gıda Maddesi Buhranı Da Vaki Olabilir. Böyle Bir Hal Karşısında Bırakmış Olduğum 100 Silah Ehl-I Erbaba Verile. Bunlar Ki Hayvanat-I Vahşiyyenin Yumurtada Veya Yavruda Olmadığı Sıralarda Balkanlara Çıkıp Avlanalar Ki Zinhar Hastalarımızı Gıdasız Bırakmayalar.
İşte Bu Benim Ayasofya Vakfiyem, Dolayısıyla Kim Bu Ayasofya’yı Camiye Dönüştüren Vakfiyemi Değiştirirse, Bir Maddesini Tebdil Ederse Onu Iptal Veya Tedile Koşarsa, Fasit Veya Fasık Bir Teville Veya Herhangi Bir Dalavereyle Ayasofya Camisi’nin Vakıf Hükmünü Yürürlükten Kaldırmaya Kastederlerse, Aslını Değiştirir, Füruuna Itiraz Eder Ve Bunları Yapanlara Yol Gösterirlerse Ve Hatta Yardım Ederlerse Ve Kanunsuz Olarak Onda Tasarruf Yapmaya Kalkarlar, Camilikten Çıkarırlar Ve Sahte Evrak Düzenleyerek, Mütevellilik Hakkı Gibi Şeyler Ister Yahut Onu Kendi Batıl Defterlerine Kaydederler Veya Yalandan Kendi Hesaplarına Geçirirlerse Ifade Ediyorum Ki Huzurunuzda, En Büyük Haram Işlemiş Ve Günahları Kazanmış Olurlar. Bu Sebeple, Bu Vakfiyeyi Kim Değiştirirse, Allah’ın, Peygamber’in, Meleklerin, Bütün Yöneticilerin Ve Dahi Bütün Müslümanların Ebediyen Laneti Onun Ve Onların Üzerine Olsun, Azapları Hafiflemesin Onların, Haşr Gününde Yüzlerine Bakılmasın. Kim Bunları Işittikten Sonra Hala Bu Değiştirme Işine Devam Ederse, Günahı Onu Değiştirene Ait Olacaktır. Allah’ın Azabı Onlaradır. Allah Işitendir, Bilendir
Kaynak: II. Mehmed - Vikipedi
Konu tarafımca derlenmiştir.
Konu tarafımca derlenmiştir.
Son düzenleme:
